Κάποτε στην Aμερική
Ένα 20ήμερο οδοιπορικό 12.000 χιλιομέτρων στηναμερικανική ήπειρο (II)
ΚΑΠΟΤΕ ΣΤΗΝ AMEPIKH
_America? What_s America? I don_t believe in
America. Fuck America_ _WE are from here, WE come
from the LAND_
_Texas it_s a whole other country_ (το Τέξας είναι
μια άλλη χώρα), διαφημίζουν οι Τεξανοί και δεν
έχουν άδικο. H αίσθηση ότι έχεις περάσει σ_ ένα
χώρο πολύ διαφορετικό από την υπόλοιπη Αμερική
είναι έντονη. Το αυστηρό, καθαρό βλέμμα και τα
πεντακάθαρα ροδοκόκκινα πρόσωπα, ξεχωρίζουν έντονα
τους Τεξανούς από τους συμπατριώτες τους των άλλων
πολιτειών.
Κείμενο & Φωτογραφίες: Πιπέρος Σαράντης, Χριστόφιλος Παύλος
H TEXARKANA, πέρα από το πολύ γνωστό της όνομα, δεν έχει να
δείξει τίποτα περισσότερο. Αφθονία εκτάσεων, ακόμα και στο
κέντρο της πόλης, και πλούσιοι κάτοικοι να κάνουν ουρά με τα
αυτοκίνητά τους στους αυτόματους ταμίες των τραπεζών. H
country μουσική γεμίζει τις συχνότητες του ραδιοφώνου, ενώ η
θερμοκρασία γυροφέρνει τους 32ψC.
Μετά την Texarkana ακολουθούμε τον επαρχιακό route 82 που
διασχίζει το βόρειο Τέξας, αφήνοντας νοτιότερα τις
μητροπόλεις του Ντάλας και του Χιούστον. Επιλέγουμε να
γνωρίσουμε τις μικρές κωμοπόλεις των 1000 κατοίκων, παρά
μερικούς ακόμα όγκους από γυαλί και ατσάλι. H επιλογή μας
δικαιώνει με το παραπάνω. Λίγα μίλια πριν από τη γνωστή -από
την κινηματογραφική ταινία του Vim Venders- κωμόπολη Paris
TX και ενώ εκεί έχει ήδη νυχτώσει, συναντάμε την εντελώς
ασυνήθιστη για την Αμερική εικόνα αυτοκινήτων παρκαρισμένων
άτακτα, στο πλάι του δρόμου και μέσα στα χωράφια. Το γεγονός
μας κινεί την περιέργεια. Παρκάρουμε και εμείς _αλά
ελληνικά_, για πρώτη φορά μετά από καιρό, και κατευθυνόμαστε
προς τον φωτισμένο χώρο στο βάθος, όπου ανακαλύπτουμε ένα...
rodeo. Στις κατάμεστες εξέδρες του, το πλήθος επευφημεί την
επίδειξη δεξιοτεχνίας με άλογα 12 πανύψηλων κατάξανθων
τεξανών αναβατριών. Από όλους τους παρευρισκομένους είμαστε
οι μόνοι που δεν φοράμε καπέλα, γεγονός που μας χαρίζει την
περιφρόνηση του πλήθους. Αισθανόμαστε σχεδόν αόρατοι, αφού
κανενός το βλέμμα δεν σταματά επάνω μας. Το θέαμα
συνεχίζεται για μιάμιση περίπου ώρα με καβάλημα τεράστιων
ταύρων και πιάσιμο μουλαριών με το λάσο. Αποχωρούμε με το
πλήθος, προς αναζήτηση νυχτερινού καταλύματος. Είναι μόλις
10:30 το βράδυ και στο Paris TX δεν υπάρχει ούτε ένα μαγαζί
ανοικτό. Οι _ξενύχτηδες_ της πόλης έχουν συγκεντρωθεί στην
έρημη κεντρική πλατεία, όπου συζητούν καθισμένοι πάνω στα
καπό των αυτοκινήτων τους. Παρών φυσικά και ο σερίφης της
πόλης που μας κοιτάζει εξεταστικά και καχύποπτα. Αρκετά
μίλια αργότερα καταλύουμε στο Bonhom TX.
Κυριακή πρωί και, στην υπαίθρια αγορά του Bonhom, μπορείς να
αγοράσεις τα πάντα. Από σέλες, καραμπίνες, μαχαίρια, κότες,
σκύλους και μεταχειρισμένα πουκάμισα του 1$, μέχρι ζωντανούς
κροταλίες και inguana. Ανακατευόμαστε στο πλήθος,
ανακαλύπτοντας προς πώληση εντελώς άχρηστα αντικείμενα σε
ανάλογες βέβαια τιμές. Παρόλο που μαθαίνουμε ότι οι
κροταλίες είναι αξιαγάπητα κατοικίδια, διστάζουμε να
αγοράσουμε, φοβούμενοι τις διατυπώσεις στο... αεροδρόμιο!
O 58 συνεχίζει να διασχίζει τυπικές μικρές _τεξανές_ πόλεις,
κατάλληλες για σκηνικό κινηματογραφικής ταινίας Ector, Savoy
Bells, Whitesboro, Muenster, Saint Jo, Nocona. Χαμηλά
διώροφα κτίρια από τούβλα συγκεντρωμένα γύρω από μία μεγάλη
κεντρική πλατεία στρωμένη με κόκκινα τούβλα. Όλα τα
απαραίτητα μαγαζιά βρίσκονται εδώ: ένα μαγαζί τροφίμων, ένα
γυναικείο κομμωτήριο, αγροτικά εργαλεία, μεταχειρισμένα
ρούχα, μία τράπεζα και το δημαρχείο. Πίσω από τα κτίρια γύρω
από την πλατεία... κενό! ?δειες εκτάσεις!
40ψC και, οι μοναδικοί τεξανοί που δεν βρίσκονται στις
φάρμες τους, αλλά ενεδρεύουν σε κάποιο στενό είναι οι
ένδοξοι σερίφηδες. Λόγω των _ξένων_ πινακίδων μας πληρώνουμε
πάνω από 150$ σε δύο απανωτές κλήσεις στις πόλεις Nocona και
Chillicothe.
Λίγα μίλια πριν από το Amarillo έξω από το Μέμφις TX
σταματάμε για να δοκιμάσουμε τις μπριζόλες του Τέξας. Το
εστιατόριο δεν έχει καθόλου παράθυρα για να προφυλάσσεται
από τον δυνατό ήλιο. Μόλις καθόμαστε μας προσφέρουν παγωμένο
τσάι ενάντια στην αφυδάτωση που προκαλεί ο ήλιος και ο
ζεστός αέρας. Μετά από ολοήμερη οδήγηση, χωρίς ανάπαυλα
δροσιάς, τσαγάκι; Παραμερίζω το ποτήρι μου και ζητάω μία
παγωμένη μπύρα. H σερβιτόρα, σχεδόν ενοχλημένη, μου λέει ότι
δεν έχουν άδεια για αλκοόλ. Ευτυχώς που υπάρχει και η Coca
Cola!
O 82 γίνεται 287 και συνεχίζει βορειοδυτικά ως το Amarillo.
Το ανάγλυφο γύρω μας είναι πλέον εντελώς επίπεδο και έχουμε
ορίζοντα 360ψ. Τίποτα δεν εμποδίζει το μάτι, ενώ η
φωτογραφική μηχανή δεν λειτουργεί στο αυτόματο, αφού δεν
βρίσκει πουθενά να εστιάσει. Οδηγούμε συνέχεια και
αισθανόμαστε σαν να διασχίζουμε επί ώρες το ίδιο γιγαντιαίο
_χωράφι_. Τα ρολόγια μας είναι ρυθμισμένα στην ώρα των
κεντρικών πολιτειών (central time) και παρόλο που δείχνουν
9:30 δεν έχει ακόμα νυχτώσει εντελώς. Το γεγονός εξηγείται
ως εξής: οδηγώντας δυτικά, _κυνηγάμε_ τον ήλιο που δύει
μπροστά μας, επιμηκύνοντας έτσι τη διάρκεια της ημέρας. Λίγα
λεπτά αργότερα διασχίζουμε τα σύνορα του Τέξας με το Νέο
Μεξικό, γυρνώντας ταυτόχρονα και τα ρολόγια μας μία ώρα πίσω
(mountain time). Μία καταιγίδα, που κάνει έντονη την
παρουσία της αρκετά μίλια βόρεια, χαρίζει στο σούρουπο
χρώματα θεία. Θέαμα καθηλωτικό οι κεραυνοί που ραγίζουν τον
ορίζοντα. Πασχίζω να φωτογραφίσω την ελάχιστη ζωή τους,
χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Αργότερα, όταν η καταιγίδα
εξαφανίζεται, καταλαβαίνουμε ότι τα σύννεφα που έχουν
παραμείνει στον ουρανό είναι στην πραγματικότητα νεφελώματα
άστρων!
New Mexico
Ολόκληρο το πεδινό μέρος της πολιτείας του Νέου Μεξικού
βρίσκεται σ_ ένα υψόμετρο γύρω στα 1400m, ενώ οι κορυφές των
βουνών της αγγίζουν τα 4000 μέτρα. Οδηγούμε στον I40, τον
μοναδικό έτσι κι αλλιώς δρόμο προς την κατεύθυνση που
ταξιδεύουμε. Γύρω μας, άνυδρο τοπίο με πολύ χαμηλή βλάστηση.
Οι πόλεις που σημειώνονται στον χάρτη, είναι σχεδόν
ανύπαρκτες στην πραγματικότητα. H γη δεν καλλιεργείται και
αρκετά συχνά, στις κορυφές των ψηλότερων βουνών διακρίνονται
χιόνια. Ακολουθούμε τον I40 ως την motel-town του Moriarty,
όπου διανυκτερεύουμε. Το Moriarty αποτελεί χαρακτηριστικό
παράδειγμα πόλης-motel. O I40, ο παλιός route 66, από εδώ ως
την Καλιφόρνια, είναι γεμάτος με _αντίγραφα_ πόλεων-μοτέλ. O
παλιός route 66 δεν είχε το σύστημα των εξόδων του συγχρόνου
I40. O δρόμος διέσχιζε όλες τις πόλεις και φυσικά αποτελούσε
τον κεντρικό τους δρόμο. Δεξιά και αριστερά του χτίστηκαν
πληθώρα motel και εστιατορίων. Οι πόλεις αυτές παρακάμφθηκαν
από τον I40 και τώρα χρησιμοποιείς εξόδους για να τις
επισκεφθείς. Κατά τη διάρκεια της ημέρας οι πόλεις είναι
σχεδόν έρημες, μιας και τα motels είναι άδεια. Μόλις
νυχτώσει, οι ταξιδιώτες συρρέουν ομαδικά για να κοιμηθούν
και τα motel γεμίζουν. Αν μπεις στην πόλη, μετά τις 12:00 το
βράδυ υπάρχει κίνδυνος να μην βρεις δωμάτιο! Ακόμα όμως και
με όλα τους τα κρεβάτια πλήρη το βράδυ οι πόλεις είναι
εξίσου νεκρές με την ημέρα, μιας και κανένας από τους
αποκαμωμένους ταξιδιώτες δεν κυκλοφορεί στο δρόμο!
Βόρεια του Moriarty ξεκινά ο επαρχιακός route 41, που οδηγεί
στην οροσειρά Sangre de Cristo και την ιστορική πόλη της
Santa Fe. O 41 ξεκινά από τα πεδινά, φλερτάροντας ανυπόμονα
τα βουνά. Μοναδικοί χρήστες κάποια σαραβαλιασμένα φορτηγάκια
που οδηγούν σκουρόχρωμοι Μεξικάνοι. Το Νέο Μεξικό είναι
γεμάτο με αμιγώς μεξικάνικα χωριά. Ένα τέτοιο συναντάμε λίγα
μίλια μετά το Moriarty. Στο μοναδικό παντοπωλείο του χωριού
ο ιδιοκτήτης συνομιλεί στα μεξικάνικα με την υπέργηρη
πελάτισσά του ενώ τα ράφια του είναι γεμάτα προϊόντα που δεν
είχαμε ξαναδεί ποτέ στην υπόλοιπη χώρα. Τα καλοδιατηρημένα
χωμάτινα μονώροφα σπίτια κρύβονται πίσω από ξύλινους φράχτες
και πυκνή βλάστηση. Μία επιγραφή, κρεμασμένη σε ένα αλλόκοτο
δέντρο κάτω από μία νεκροκεφαλή ζώου με μακριά κέρατα,
γράφει: _Remedos y Herbas_ δηλαδή _ιατρικές συνταγές και
βότανα_. Μάλλον πρόκειται για την κατοικία του γιατρού-μάγου
του χωριού! Αφού σκονίζουμε αρκετά το ?ουντι στους γύρω
χωματόδρομους συνεχίζουμε προς τη Σάντα Φε.
H πόλη έγινε πρωτεύουσα της ισπανικής κυριαρχίας το 1610 με
όνομα: Βασιλική πόλη, της Αγίας πίστης, του Αγίου Φραγκίσκου
της Ασίζης. Σήμερα, είναι μια πλούσια πόλη, όπου
μπερδεύονται οι κουλτούρες των γηγενών Ινδιάνων, των Ισπανών
και των Αγγλοσαξώνων δημιουργώντας ένα πολύ ενδιαφέρον
αποτέλεσμα. H πόλη έχει διατηρήσει άψογα το χρώμα και την
ιστορία της και είναι γεμάτη από ακριβές γκαλερί τοπικής
ινδιάνικης τέχνης, αλλά και υπαίθριους πωλητές κοσμημάτων.
Σε πολλά από τα μπαλκόνια των σπιτιών βλέπεις κρεμασμένες,
σε αρμαθιές, τις περίφημες κόκκινες πιπεριές από τις οποίες
φτιάχνονται τα καυτερά chilli. Σε κάποιο δρόμο ανακαλύπτουμε
και μια επιγραφή σε άψογα ελληνικά: _O Ευάγγελος_. O υψηλού
επιπέδου τουρισμός της πόλης διατηρεί ακριβά ξενοδοχεία και
εστιατόρια τα οποία φυσικά θαυμάζουμε μόνο από απόσταση.
Οι πλούσιοι γέροι, αμερικάνοι τουρίστες μας εκνευρίζουν και
αφήνουμε την Σάντα Φε ανεβαίνοντας ψηλότερα προς το Los
Alamos. Κατά τη διάρκεια του B_ Παγκοσμίου Πολέμου το Λος
?λαμος ήταν μυστική πόλη, αφού στα εργαστήρια που
δημιουργήθηκαν εδώ, κατασκευάστηκαν οι ατομικές βόμβες που
έπεσαν στην Ιαπωνία. Από τότε, η ζωή και το όνομα του Los
Alamos έχει συνδεθεί αδιάσπατα με την ατομική ενέργεια ενώ
ακόμα και σήμερα λειτουργούν εδώ εργαστήρια πυρηνικής
φυσικής.
Στο Λος ?λαμος, το υψόμετρο των 2300 μέτρων δυσκολεύει την
αναπνοή, μιας και ο αέρας είναι αρκετά αραιός. O πληθυσμός
της πόλης, που συστάθηκε αρχικά από τις οικογένειες των
εργαζομένων στα εργαστήρια, φτάνει τώρα τους 20.000
κατοίκους.
Επιστρέφοντας ξανά προς τον I40, που αποτελεί τον κύριο
άξονα του ταξιδιού Ανατολής-Δύσης, διασχίζουμε τον εθνικό
δρόμο της Σάντα Φε, που αποτελεί ένα παραδεισένιο, άψογα
οργανωμένο εθνικό πάρκο. Ξαναπαίρνουμε τον I40 μετά το
Albuquerque. Καθώς εκτείνεται, θηριώδης, με τρεις λωρίδες
ανά κατεύθυνση, απόλυτα προσανατολισμένος προς τα δυτικά,
νομίζεις ότι κάπου στο βάθος του θα διακρίνεις τον Ειρηνικό.
Φυσικά κάτι τέτοιο είναι αδύνατο, αφού μέχρι τον ωκεανό
μεσολαβούν 1600 km και ολόκληρη η οροσειρά των Ρόκι
Μάουντενς.
Λίγο πριν από τη δύση του, ο ήλιος ακουμπά πάνω στον I40,
χρωματίζοντας τα πάντα με ένα βαθύ πορτοκαλί. Το σκοτάδι που
ακολουθεί, κατεβάζει το θερμόμετρο αρκετούς βαθμούς
ανακουφίζοντας μας από το ολοήμερο θερμό σφυροκόπημα του
ήλιου.
Απολαμβάνουμε τη γαλήνια δροσιά του πρωινού, καθώς
αναχωρούμε από το Desert Inn του Grants N.M. Οι υπόλοιποι
ένοικοι έχουν ξεκινήσει ακόμα νωρίτερα και οι καθαρίστριες
περιμένουν να εισβάλουν στο δωμάτιο. Ένα τρένο, που περνάει
λίγα μέτρα πίσω από το motel, εξηγεί την αιτία των
μικροσεισμών που αισθανθήκαμε κατά τη διάρκεια της νύχτας
και τις οποίες η κούραση της προηγούμενης μέρας μας ανάγκασε
να αγνοήσουμε.
Πενήντα περίπου μίλια μετά το Grants φτάνουμε στην
κορυφογραμμή των Rocky Mountains, τη ραχοκοκκαλιά της
Αμερικανικής Ηπείρου. Θεωρητικά, η βροχή που πέφτει
ανατολικά του continental divide, όπως ονομάζεται, καταλήγει
στον Ατλαντικό ωκεανό, ενώ όση πέφτει δυτικά του, καταλήγει
στον Ειρηνικό. Ένας πολύ ισχυρός άνεμος από τα νοτιοδυτικά
δυσκολεύει πολύ τις κινήσεις μας σε ένα υψόμετρο γύρω στα
2500 μέτρα. Τηλεφωνούμε στην Ελλάδα για να αναφέρουμε την
κατάκτηση της οροσειράς.
Arizona
H πολιτεία της Αριζόνα, που ξεκινάει λίγα μίλια μετά το
Continental Divide, κρατάει ακόμα στα χώματα της πάνω από
180.000 Ινδιάνους, γηγενής Αμερικάνους (native Americans)
όπως είναι η επίσημη ονομασία τους από το αμερικανικό
κράτος. H διαφορετικές φυλές επιβιώνουν σε 20 _Indian
reservations_ όπου φυλάσσονται, σαν είδος υπό εξαφάνιση, από
τους νόμιμους κατακτητές τους. Οι Ινδιάνοι, που έδωσαν τον
άνισο αγώνα τους για τα κόκκαλα των προγόνων τους, τα
δέντρα, τα ποτάμια και τα ζώα της γης τους επιβιώνουν
ταπεινωμένοι σε καταυλισμούς που θυμίζουν οικισμούς
σεισμόπληκτων. H ισορροπία και ο σεβασμός της φύσης που
χαρακτήριζε τον ινδιάνικο τρόπο ζωής δεν θα επανέλθει ποτέ
πια στις περιοχές αυτές.
_.... Δεν έχει σημασία πού θα περάσουμε το υπόλοιπο της ζωής
μας. Τα παιδιά μας είδαν τους πατεράδες τους ταπεινωμένους.
Οι πολεμιστές μας ντροπιάστηκαν. Μετά τις ήττες περνούν τις
μέρες τους άσκοπα και δηλητηριάζουν τα κορμιά τους με δυνατό
ποτό ...
Όταν ο τελευταίος Ινδιάνος λείψει από τη γη και ο λαός
φέρνει στη μνήμη του το λαό μου σαν ένα θρύλο, οι ψυχές των
νεκρών μας θα ταξιδεύουν σαν το σύννεφο πάνω στον κάμπο, θα
γεμίζουν τις ακρογιαλιές και θα φιλοξενούνται στα δάση που
αγάπησαν, όπως το μωρό που αγαπά το χτύπο της μητρικής
καρδιάς. O λευκός δεν θα _ναι ποτέ μόνος σ_ αυτόν τον
τόπο..._
(Από την απάντηση του αρχηγού των Ινδιάνων, Ντούγομι, Σιάτλ στον Πρόεδρο
των
Ηνωμένων Πολιτειών που ζητά να αγοράσει τη γη της φυλής τους το 1855).
Γεωλογικές διεργασίες 200 εκατομμυρίων ετών έχουν χαρίσει
στην Αριζόνα πολλά εντυπωσιακά φυσικά μνημεία, ένα από αυτά
είναι και η _Painted desert_ (έγχρωμη έρημος) που θυμίζει
τοπίο εξωγήινο με το λευκό το γκρι και το κεραμιδί χρώμα να
κυριαρχούν σε επάλληλες στρώσεις. O αέρας, που σηκώνει την
άμμο, κάνει το τοπίο ακόμα πιο αλλόκοτο ενώ, κανένα άλλο
στοιχείο εκτός του ασφαλτοστρωμένου δρόμου, δεν υποδηλώνει
την ανθρώπινη παρουσία. Κατά μήκος του δρόμου,
αποστειρωμένες αμερικάνικες οικογένειες, τοποθετημένες μέσα
στα ερμητικά κλειστά κλιματιζόμενα τους, _θαυμάζουν_ το
τοπίο. ?λλες κουβαλούν μαζί τους όλες τις _ανέσεις_ των
σπιτιών τους οδηγώντας κάτι θηριώδη (άνω των 10 μέτρων)
αυτοκινούμενα τροχόσπιτα, των οποίων και μόνο η όψη, αναιρεί
κάθε αίσθημα ελευθερίας που μπορεί να σου προσφέρει η
αυτο-κίνηση.
Μετά την _έγχρωμη έρημο_, οι motel-towns του Holbrook και
του Winslow, που διατηρούν λίγη από την ατμόσφαιρα του
παλιού route 66, προσφέρουν ξεκούραση από την έρημο πίσω από
τις πολύχρωμες επιγραφές νέον των motels. Στην Winona
ανακαλύπτουμε μια παλιά σιδερένια γέφυρα, που κάποτε
εξυπηρετούσε την κυκλοφορία προς τη Δύση, ενώ τώρα βρίσκεται
εκτός λειτουργίας. Το τοπίο αλλάζει δραστικά, καθώς το
υψόμετρο αυξάνει και οδηγούμε μέσα στον εθνικό δρυμό του
Coconino. O 89 μας βγάζει από το δάσος, ενώ παραβγαίνουμε το
χρόνο για να προλάβουμε το Grand Canyon πριν από το
τελευταίο φως της ημέρας.
Πίσω από τα απόκρημνα βράχια νομίζεις ότι θα διακρίνεις τις
ξερακιανές σιλουέτες των Navajo που, πολύ πριν από την
_ανακάλυψη_ της Αμερικής, γεννιούνται και πεθαίνουν στα μέρη
αυτά. Τελικά τους _δικούς μας_ Νάβαχο τους συναντάμε σ_ ένα
βενζινάδικο, 30 μίλια πριν από το _Μεγάλο Φαράγγι_.
H συζήτηση ξεκινάει πολύ φιλικά. Όταν λέμε πως είμαστε από
την Ελλάδα αναφωνεί _Oooh you are Romans from Italy that_s
like a boot_. Του εξηγούμε πως δεν είμαστε Ρωμαίοι από την
Ιταλία που μοιάζει με μπότα, αλλά Έλληνες από την... Ελλάδα,
μια ξεχωριστή χώρα δίπλα στην Ιταλία. Όσον αφορά τη δική
τους καταγωγή δηλώνει περήφανα, σκύβοντας ταυτόχρονα με τα
χέρια του ανοικτά προς το έδαφος: _I came from here, from
the land_. Κινεί τα χέρια του προς τον ουρανό
προσομοιάζοντας τη γέννησή του με το μεγάλωμα ενός δένδρου
που ξεκινά από τη γη, για να ανδρωθεί, μένοντας όμως πάντα
προσκολλημένο και εξαρτώμενο απ_ αυτήν. Μας λέει ότι
παλαιότερα δούλευε ως _ranger_ (φύλακας) στο Μεγάλο Φαράγγι,
αλλά δεν άντεχε τους τουρίστες και τα παράτησε. Τώρα
μεταφέρει ζωοτροφές με φορτηγά, για να μπορεί, όπως είπε, να
βρίσκεται συνέχεια στα wide open spaces (ανοικτούς
ορίζοντες) που τόσο έχει ανάγκη.
Προσπαθώντας να προσδιορίσω το νομικό πλαίσιο μέσα στο οποίο
ζουν οι Ινδιάνοι κάνω την αφελή ερώτηση: _Είσαι Αμερικανός
πολίτης;_ H έκφραση του προσώπου του αλλάζει απότομα:
_America? What_s America? I don_t believe in America. Fuck
America_ _WE are from here, WE come from the LAND_. Ευτυχώς
ηρεμεί γρήγορα. Μας μιλάει για τους νόμους υποταγής που τους
επιβάλλει ο Uncle Sam από την Washington, όπως
χαρακτηριστικά ονομάζει την κεντρική κυβέρνηση των ΗΠΑ. Μέσα
στο reservation στους Navajo απογορεύεται να πίνουν ακόμα
και μπύρα. Πρέπει να βγουν έξω από τα όρια της περιοχής τους
για την αξιόποινη αυτή πράξη. H μέρα προχωράει και πρέπει να
βιαστούμε. O Jerom αποχαιρετά προφέροντας τα ονόματά μας σε
άψογα ελληνικά. Του αφήνουμε 2$ για να πιεί μια μπύρα μαζί
με τον σχεδόν κωφάλαλο, φαφούτη θείο του, που παρακολουθούσε
υπομονετικά όλη μας τη συζήτηση.
Grand Canyon
Στο φαράγγι του Μικρού Colorado οι Ινδιανοί μικροπωλητές
μαζεύουν τους πάγκους τους στο τέλος της εργάσιμης μέρας
τους. Προσπερνάμε βιαστικά. Στην είσοδο του _εθνικού πάρκου
του Grand Canyon_ παζαρεύουμε την είσοδο των 10$ με τη
χοντρή ταμία, λόγω του προχωρημένου της ώρας, χωρίς όμως
αποτέλεσμα. Μετά την επίσημη είσοδο στο πάρκο, το φαράγγι
δεν είναι αμέσως ορατό και, καθώς ο δρόμος ελίσσεται ανάμεσα
στα δέντρα, περιμένεις σε κάθε στροφή να αποκαλυφθεί μπροστά
σου. Στο διάστημα αυτό νιώθεις την παρουσία του, ενώ
νομίζεις πως ακούς το υπόκωφο, μουγκρητό του
φαραγγιού-θεριού. H αποκάλυψη δεν αργεί. Σε 10 μίλια
απόσταση βρίσκεται η απέναντι πλευρά του φαραγγιού, ενώ ο
Colorado 1300 μέτρα χαμηλότερα, μοιάζει με γαλήνιο ρυάκι.
Στις πλευρές του φαραγγιού εμφανίζεται καταγραμμένη ολόκληρη
σχεδόν η γεωλογική ιστορία της γης, για την οποία η εμφάνιση
του ανθρώπινου είδους αποτελεί πολύ πρόσφατο παρελθόν. Παρά
τα έξω από τα ανθρώπινα μέτρα μεγέθη που επικρατούν και την
τεράστια δύναμή του, ο άνθρωπος δεν συνθλίβεται μπροστά του.
Αντικρίζοντάς το βιώνεις μια μέθεξη με το θείο,
αντιμετωπίζοντας την ίδια τη Δημιουργία. Πέρα από
οποιαδήποτε άλλο, η συνάντηση με το φαράγγι είναι μια
εμπειρία πνευματική. Φανερά μαγνητισμένοι παρακολουθούμε τα
χρωματικά παιχνίδια του ήλιου στις πλευρές του φαραγγιού,
μέχρι την οριστική διακριτική του αποχώρηση. Πλήρεις
συναισθημάτων, εγκαταλείπουμε το Γκραν Κάνυον κατευθυνόμενοι
σε κομβόι μαζί με τους άλλους επισκέπτες προς τη motel-town
του Williams.
Στο ΓουΪλιαμς οι επισκέπτες του φαραγγιού τακτοποιούνται
ταχύτατα στα δωμάτια των δεκάδων motels, αφήνοντας τους
δρόμους έρημους για δύο πεινασμένους που προσπαθούν
εναγωνίως να βρουν κάποιο εστιατόριο ανοικτό γύρω στις 12:00
τα μεσάνυκτα.
Route 66
Τετάρτη 15 Ιουνίου σήμερα, 12η μέρα στο δρόμο. Συνεκτιμώντας
διάφορες παραμέτρους, που αφορούν το ταξίδι, με κυριότερες
τη στενότητα του χρόνου λόγω των αρχικών καθυστερήσεων, και
τα ραγδαία ελαττούμενα χρηματικά μας αποθέματα αποφασίζουμε
να κατευθυνθούμε βόρεια διασχίζοντας τη Νεβάδα και τη Γιούτα
αντί της Καλιφόρνιας όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί.
Κάνουμε έτσι οικονομία 1000 μιλίων και τριών κατά ελάχιστο
ημερών. Απόφαση πολύ συνετή, όπως αποδείχθηκε αργότερα.
H σημερινή ημέρα περιλαμβάνει μια διαδρομή 90 μιλίων σ_ ένα
δρόμο με διαφορετική χάραξη από τον I40, που αποτελούσε
τμήμα του παλιού Route 66 και είναι το μοναδικό τμήμα του
που εξακολουθεί να ονομάζεται έτσι. Βαθιά επηρεασμένοι ακόμα
από τη βαρύτητα του ονόματος του πιο φημισμένου ίσως δρόμου
στον κόσμο, περιμένουμε κάτι το διαφορετικό στα 90 αυτά
μίλια. Δυστυχώς απογοητευόμαστε. Πέρα από κάποια
εγκαταλειμμένα βενζινάδικα τίποτα άλλο δεν αιχμαλωτίζει τις
αισθήσεις. H πραγματικότητα έχει ως εξής: ο route 66 δεν
υπάρχει πια, δεν υφίστατιαι ως δρόμος. Υπάρχει μόνο ως
λογότυπο πάνω σε αμερικάνικες κούπες του καφέ και
εκατοντάδες άλλα τουριστικά είδη. Ακόμα και οι γνωστές, σε
ολόκληρο τον κόσμο, μαυρόασπρες πινακίδες _ROUTE 66_ που
κάποτε βρίσκονταν σε ολόκληρο το μήκος του έχουν
αντικατασταθεί από καινούριες χρώματος ξεπλυμένου καφέ, που
αναγράφουν, σβήνοντας έτσι κάθε ίχνος αυθεντικότητας:
_HISTORIC ROUTE 66_. Οι Αμερικάνοι διαφημίζουν και πουλάνε
αέρα. Ένας δρόμος, δεν μπορεί να ορίζεται από κάποια motel
και συνεργεία που στέκουν ακόμα στο ίδιο σημείο στους
κεντρικούς δρόμους των πόλεων απ_ όπου πέρναγε ο Route 66.
Ένας δρόμος ορίζεται στα βουνά με τον τρόπο που σκαρφαλώνει
τις πλαγιές και διασχίζει τα φαράγγια. Ορίζεται εκεί που
πλαταίνει προσκαλώντας σε να σταματήσεις και με το πώς σε
ανταμείβει όταν τον ταξιδεύεις υπακούωντας στα καπρίτσια
του.
Τελικά, ίσως είναι καλύτερα που οι Αμερικάνοι ισοπέδωσαν τον
Route 66 κάτω από τις 6 λωρίδες του απρόσωπου I40. Αν είχαν
καταλάβει νωρίτερα την αγοραστική του αξία θα ήταν σίγουρα
καταδικασμένος να γίνει National Park _προστατευμένη_
δηλαδή, περιφραγμένη περιοχή με κάποια χοντρή, χαμογελαστή,
υπεύθυνο να υποδεικνύει την ταχύτητα πρέπει να κινείσαι στο
χώρο του πάρκου και πού επιτρέπεται να σταματήσεις. Θα
διαφημιζόταν ως ιδανικό μέρος για _οικογενειακές διακοπές_
και Αμερικάνοι όλων των ηλικιών θα συνέρρεαν μέσα στο van
τους για να καταλάβουν... Τι άραγε; Τουλάχιστον τώρα
επιτρέπεται σε κάποιους ρομαντικούς να τον φαντάζονται όπως
εκείνοι θέλουν.
Το Kingman είναι η πόλη όπου καταλήγει ο 66. Τυπικό
παράδειγμα αμερικάνικου, επαρχιώτικου, πουριτανισμού το
Kingman έχει να δείξει μόνο κάποια παλιά caf_, που σίγουρα
έχουν γνωρίσει καλύτερες μέρες. Στην περιοχή του Κίνγκμαν οι
πινακίδες αναφέρουν όλο και συχνότερα το όνομα του Los
Angeles. O ωκεανός είναι μόλις 300-400 μίλια μακριά ενώ όλα
δηλώνουν ότι μια πολύ μεγάλη πορεία, από έναν ωκεανό σ_ έναν
άλλον, πλησιάζει στο τέλος της. Με βαριά καρδιά
αποχαιρετούμε τον άξονα Ανατολής-Δύσης κατευθυνόμενοι βόρεια
προς Las Vegas.
H φρεσκοστρωμένη άσφαλτος στη δεξιά λωρίδα του 93, που ήταν
κλειστή λόγω έργων, τινάζει το θερμόμετρο πάνω από τους 40ψ
C σ_ αυτήν την ούτως ή άλλως πολύ ζεστή ημέρα και διαδρομή.
Τα μίλια προσθέτονται μαρτυρικά στο κοντέρ, ενώ ο καυτός
αέρας αφυδατώνει τα πρόσωπα. Μετά από μιάμιση ώρα διαδρομής
διακρίνουμε ανάμεσα στα σκουρόχρωμα καφέ χωρίς ίχνος
βλάστησης βουνά που μας περιβάλλουν, μια υπέροχη γαλάζια
φλέβα νερού. Με λαχτάρα μικρών παιδιών προσπαθούμε να την
προσεγγίσουμε. Ένας παράδεισος αποκαλύπτεται μπροστά μας.
Ένα πλάτωμα του Colorado δημιουργεί μια υπέροχη _παραλία_
περιτριγυρισμένη από αυστηρά βουνά. Μοναδικοί παρόντες μια
ομάδα που κατεβαίνει με καγιάκ το ρεύμα του ποταμού και ο
John από το Βέγκας με την ισπανόφωνη γυναίκα του και τα δύο
πανέμορφα παιδιά του. Λίγα μέτρα μακρύτερα δύο γεράκια
κατασπαράζουν μια άτυχη πάπια ενώ ο Τζον πολιτικολογεί για
τη σχέση εργασίας-πλούτου. Τα χαμηλά του εισοδήματα δεν
φαίνεται να τον προβληματίζουν, ζηλεύει μόνο ένα ταχύπλοο
που περνάει μπροστά μας λέγοντας: _Here, the river_s the
freeway_. Δυστυχώς, μόνο για τα σκάφη, εμείς δεν μπορούμε να
χρησιμοποιήσουμε το ποτάμι σαν αυτοκινητόδρομο οπότε
συνεχίζουμε στον 93 μέχρι το Hoover Dam.
Κατασκευασμένο από το 1931 ως το 1935 το Hoover Dam υψώνεται
220 μέτρα πάνω από την κοίτη του Κολοράντο, σχηματίζοντας
πίσω του την μήκους 115 μιλίων τεχνητή λίμνη Mead. Το
σούρουπο χρωματίζει αλλόκοτα τη γιγαντιαία αυτή ανθρώπινη
παρέμβαση στη φύση, ενώ τα κίτρινα φώτα που ανάβουν στο σώμα
της κατασκευής την κάνουν ακόμα πιο υποβλητική. O Τζον είχε
δίκιο όταν μας είπε για το φράγμα: _Man it_s scary ..._. O
Φόβος είναι το κυρίαρχο συναίσθημα στο αντίκρισμά του.
Περπατάμε επάνω του και νιώθουμε την πίεση των εκατοντάδων
εκατομμυρίων κυβικών νερού που είναι καταδικασμένο να
συγκρατεί. H ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται εδώ φτάνει ως
την Καλιφόρνια και, φυσικά, ανάβει τα φανταχτερά φώτα των
casino του Λας Βέγκας. Ανυπόμονοι να γνωρίσουμε την
παγκόσμια μητρόπολη του τζόγου αφήνουμε το νερό να κοχλάζει
ανήσυχο στις εξόδους των υδροστρόβιλων και κατευθυνόμαστε
προς το Βέγκας.
Las Vegas
Όταν οι Μορμόνοι άποικοι ίδρυσαν το Las Vegas το 1855
σίγουρα δεν μπορούσαν να φανταστούν τη σημερινή του εξέλιξη.
Ξενοδοχειακά συγκροτήματα πολλών εκατομμυρίων δολαρίων
δελεάζουν τους επισκέπτες της πόλης ενώ κάθε είδους
απoλαύσεις προσφέρονται σε αφθονία. Στην πραγματικότητα
ολόκληρο το Βέγκας είναι ένα τεράστιο καζίνο με τους δρόμους
της πόλης απλά να χωρίζουν τη μία αίθουσα από την άλλη. Το
Λας Βέγκας αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες κινηματογραφικές
_απάτες_ της Αμερικής. Στα υπερπολυτελή και, πολλές φορές
κακόγουστα καζίνο του, δεν θα συναντήσετε κομψοντυμένους
κύριους να ποντάρουν με στιλ στα τραπέζια της ρουλέτας, ούτε
βαθύπλουτες καλλονές στη θέση δίπλα σας. Αυτό που θα δείτε
είναι υπερήλικες, υπερμεγέθεις Αμερικανίδες με άσπρα σγουρά
μαλλιά, σορτσάκια και σανδάλια, να ταΪζουν με κέρματα τα
αδηφάγα slot machines που έχουν πλέον κατακλύσει σχεδόν εξ
ολοκλήρου τις αίθουσες. Τα τραπέζια με τις ρουλέτες
διέρχονται μεγάλη κρίση και μετριούνται στα δάκτυλα, ακόμα
και στα μεγαλύτερα casino, μαζί με την ποιότητα της αγωνίας,
που μόνο η μπίλια της ρουλέτας ξέρει να προσφέρει.
Το Λας Βέγκας έχει μετατραπεί σε μία ακόμη Disneyland και το
casino σε _θεματικά πάρκα_ όπου μπορείς να φωτογραφηθείς
πλάι σε πειρατές, αρχαίους Ρωμαίους και άλλα διασκεδαστικά.
Ένα _εύκολο_ πανηγύρι για συνταξιούχους και οικογενειακές
διακοπές. Ευτυχώς η προσήλωσή μας στην παραδοσιακή ρουλέτα
μας ανταπέδωσε δωρεάν διαμονή και διατροφή στην ιδιόμορφη
αυτή πόλη της Νεβάδα.
Με τη θερμοκρασία σταθερά πάνω από τους 40ψ διανύουμε μια
μαρτυρική πορεία 150 μιλίων στη _φλεγόμενη_ πολιτεία. Σε όλο
το μήκος της διαδρομής σπανίζουν ακόμη και τα βενζινάδικα.
Όσο φτάνει το μάτι δεν διακρίνεται ίχνος ανθρώπινης
παρουσίας και η έρημος δεν επιτρέπει ούτε μία ανάπαυλα
σκιάς. H λύτρωση έρχεται μετά τις 8:00 το βράδυ, όταν μας
υποδέχονται τα πανέμορφα βουνά του Pine Valley της πολιτείας
Γιούτα.
Utah-Colorado
Σε ολόκληρη τη Γιούτα συναντάμε υπέροχους, πεντακάθαρους
δρόμους μέσα από καταπράσινα βουνά και φαράγγια, και μια
γλυκιά επαρχιακή ατμόσφαιρα στις μικρές κωμοπόλεις κατά
μήκος της διαδρομής. Αυστηρές σερβιτόρες, ντυμένες
ομοιόμορφα, μας σερβίρουν πρωινό στο μικρό, αλλά με 50χρονη
ιστορία Mom_s cafe στην κωμόπολη του Salinas. O I70
συνεχίζει να διασχίζει δάση από έλατα και κυπαρίσσια ενώ στα
δεξιά μας φιγουράρουν οι άσπρες κορυφές του ύψους 3500 μ.,
FISH LAKE MINS. Λίγο μετά εγκαταταλείπουμε τα βουνά και,
διασχίζοντας μια κοιλάδα μήκους 150 μιλίων, φτάνουμε στα
όρια της πολιτείας του Κολοράντο.
Από τις περισσότερο αναπτυγμένες τουριστικά πολιτείες των
Η.Π.Α., το Κολοράντο προσφέρει κάθε είδους σπορ στην
ευρύτατα αξιοποιημένη φύση του. Χιονοδρομικά κέντρα,
σιδηρόδρομοι που σκαρφαλώνουν στα βουνά, οργανωμένα εθνικά
πάρκα, πυκνό οδικό δίκτυο και ανέσεις κάθε είδους. O I70
κινείται παράλληλα με τον ποταμό Κολοράντο, μέσα στο
Glenwood Canyon, δημιουργώντας ενδιαφέροντα τοπία. Μετά το
τέλος του φαραγγιού, ο δρόμος αποκτά μια συνεχή ανηφορική
κλίση 5-6% φτάνοντας μέχρι τα 3300 μ. στο Eishenhower
tunnel, ακριβώς επάνω στο continental divide, που
διασχίζουμε για δεύτερη φορά οδηγώντας τώρα αντίθετα, από
Δύση προς Ανατολή. H συνεχής ανηφόρα εξουδετερώνει πολλά
αυτοκίνητα που εγκαταλείπουν παραμερίζοντας στην τεράστια
δεξιά βοηθητική λωρίδα. Λίγο πριν πάθουμε κι εμείς το ίδιο,
νιώθουμε την κλίση να αλλάζει και απολαμβάνουμε
ανακουφισμένοι την _κατηφόρα_ προς το Ντένβερ. Καμιά 20αριά
μίλια μετά βρίσκεται η περίφημη Georgetown, ονομαστή πόλη
χρυσοθήρων που, στα τέλη του 19ου αιώνα, είχαν κατακλύσει
την περιοχή επιδιώκοντας το γρήγορο κέρδος σε μια δύσκολη
εποχή. Τριγυρισμένη από πυκνά δάση και βουνά η μικρή
Τζορτζτάουν διατηρεί ακόμα το χρώμα της.
Το Ντένβερ είναι η πρώτη μεγάλη, πλούσια πόλη με έντονη
οικονομική ζωή, που συναντάμε μετά από αρκετές χιλιάδες
χιλιόμετρα. Περιφερόμαστε στους δρόμους σαν ξένοι στο αστικό
περιβάλλον μιας μεγαλούπολης. Αργά το απόγευμα ανακαλύπτουμε
ένα bar που μας φάνηκε σαν να είχε μεταφερθεί ολόκληρο μαζί
με τους θαμώνες του από γνωστό δρόμο του Κολωνακίου στο
Ντένβερ (ή το ανάποδο!). Ακόμα και το όνομα του παραπέμπει
εκεί: _Rock_ Bottom_. Το γνωστό ύφος των _επιτυχημένων_
επιχειρηματιών και των κοσμικών δεσποινίδων κι εδώ σε όλο
του το μεγαλείο.
Φεύγουμε από το Ντένβερ το επόμενο πρωινό με προορισμό το
Σικάγο. Μπροστά μας εκτείνεται μια ατελείωτη πεδιάδα
καλλιεργειών και βοσκοτόπων, μήκους 1000 μιλίων που
διασχίζει τις πολιτείες της Νεμπράσκα και της Αϊόβα. H
διαδρομή αυτή ίσως και να είναι η πιο βαρετή διαδρομή 1000
μιλίων που μπορεί κανείς να διασχίσει σ_ ολόκληρη τη γη!
Συνοδοί μας μια συνεχής ψιλή βροχή, που κατά διαστήματα
μεταμορφωνόταν σε εκπληκτικής έντασης καταιγίδα, και μια
_μεθυστική_ μυρωδιά λιπασμάτων από τις παρακείμενες
καλλιέργειες. Μετά από τις απαραίτητες στάσεις σε αρκετές
αδιάφορες, μουχλιάσμενες πόλεις της διαδρομής μπαίνουμε στο
Σικάγο το απόγευμα της επόμενης ημέρας.
Chicago
Με πολύ πλούσιο παρελθόν στα χρόνια της βιομηχανικής
επανάστασης και την εποχή των διαβόητων _γκάνγκστερς_ το
Σικάγο παραμένει μια πολύ ενδιαφέρουσα πόλη. H αρκετά μεγάλη
και δημιουργική ελληνική κοινότητα της πόλης, ξεκινώντας από
τους κόπους των πρώτων μεταναστών, κατέχει τώρα μια ισχυρή
οικονομική θέση.
Οι άνεμοι από την τεράστια λίμνη Μίσιγκαν, στις όχθες της
οποίας είναι χτισμένη η πόλη, δεν μεταφέρουν όπως παλιά τη
μυρωδιά από τα σφαγεία που λειτουργούσαν νότια της πόλης. H
πλούσια αρχιτεκτονική κληρονομιά της εμπλουτίστηκε τελευταία
με το ψηλότερο κτίριο στον κόσμο, το _Sears Tower_ με 110
ορόφους. Όταν, πριν από λίγο καιρό, χρειάστηκε να βαφτούν οι
δύο πανύψηλες κεραίες, που ξεκινούν πάνω από τον 110ο όροφο
του κτιρίου, οι μοναδικοί άνθρωποι που τόλμησαν να αναλάβουν
τη δουλειά ήταν κάποιοι Έλληνες, που μαζί με τους Ινδιάνους,
είναι ειδικοί για τέτοιες _αποστολές_. Όπως μας διηγήθηκε
ένας Έλληνας που εργάζεται μαζί τους, είχαν κρεμαστεί με
συρματόσχοινα από την κορυφή των κεραιών, ενώ πολλές φορές ο
αέρας τους έβγαζε από τη θέση τους και τους περιέστρεφε
κρεμασμένους γύρω από τις κεραίες. Πολύ έντονη φυσικά είναι
και η ιταλική παρουσία στην πόλη ενώ συναντάς ακόμα ύποπτες
λιμουζίνες παρκαρισμένες έξω από μικρά _οικογενειακά_
ιταλικά εστιατόρια.
Στο Σικάγο ξεκουραζόμαστε για τρία βράδια πριν από τα
τελευταία 1000 μίλια της διαδρομής και την επιστροφή μας στο
σημείο εκκίνησης, την _πρωτεύουσα του έθνους_. Τελευταία
πόλη που επισκεπτόμαστε είναι η πρωτεύουσα της πολιτείας της
Ιντιάνα, Ιντιανάπολη. Μοναδικός λόγος για να μπούμε στην
πόλη είναι βέβαια ο περίφημος speedway, όπου κάθε χρόνο
διεξάγεται ο αγώνας των 500 μιλίων (INDY 500). Δυστυχώς δεν
προλαβαίνουμε τις ώρες επίσκεψης οπότε μένουμε έξω από την
κατασκευασμένη το 1909 οβάλ πίστα. H περιοχή γύρω από την
πίστα δεν πρέπει να είναι από τις καλύτερες της πόλης.
Πάμπολλα Liquor-stores, ετοιμόρροπα σπίτια, έντονη μυρωδιά
εγκατάλειψης και μια μαύρη _κυρία_ βάρους 120 κιλών, με
χρυσαφί σορτσάκι και μπούστο, να περιμένει σε μία γωνία
κάποιον να ανάψει το τσιγάρο που κρατάει.
Είναι αργά το απόγευμα και το μόνο που απομένει, μία
ολονύχτια πορεία ως την Ουάσιγκτον. Οι καταιγίδες στα βουνά
του Οχάιο, η πυκνή ομίχλη χρωματισμένη από το δυνατό φως του
φεγγαριού στην Πενσυλβάνια είναι οι τελευταίες εικόνες του
ταξιδιού.
Αφού ξεμπερδεύουμε με τα χαμηλά βουνά του Μέριλαντ και ενώ ο
ήλιος καθαρίζει τη βραδινή ομίχλη μπαίνουμε στον
περιφερειακό δακτύλιο της Ουάσιγκτον από βορειοδυτικά. H
πρωινή κίνηση έχει ήδη αρχίσει.